Przyimki - Präpositionen

Przyimki łączą się z różnymi przypadkami. Spośród nich rozróżniamy takie które łączą się z biernikiem, celownikiem, dopełniaczem oraz łączące się albo z biernikiem albo z celownikiem.

Przyimki te możemy podzielić więc na 4 grupy:

Przyimki z biernikiem

Präpositionen mit Akkusativ

bis – do                       Ich arbeite heute bis 18:00 Uhr.    – Pracuję dzisiaj do godziny 18.

                                     Bis wann dauert das Konzert?        – Do której trwa koncert?

durch – przez           Ich gehe durch den Park.                    – Idę przez park.

                                     Die Katze kommt durch die Tür ins Haus. – Kot wchodzi przez drzwi do domu.

für – dla                     Ich habe ein Geschenk für dich. – Mam dla ciebie prezent.

                                    Ich fahre für 3 Tage weg. – Wyjeżdżam na 3 dni.

gegen – przeciwko, około  Was hast du gegen mich? – Co masz przeciwko mnie?

                                              Ich komme gegen 20:00 Uhr zurück. – Wrócę około godzniy 20-stej.

ohne – bez                          Meine Eltern fahren ohne mich.  – Moi rodzice jadą beze mnie.

                                              Ich trinke Kaffee ohne Zucker. – Piję kawę bez cukru.

um – o, wokół, dookoła      Das Kino ist um die Ecke. – Kino jest za rogiem.

                                              Ich fahre um den Stau herum. – Objeżdżam korek.

entlang* – wzdłuż             Ich laufe die Donau entlang. – Biegnę wzdłuż Dunaju.

                                              Fahren Sie diese Straße entlang.  – Proszę jechać wzdłuż tej ulicy.

*przyimek entlang stoi zawsze za rzeczownikiem

Przyimki z celownikiem

Präpositionen mit Dativ

ab – od (miejsce, czas)       Die Schule beginnt ab dem 1. September. – Szkoła zaczyna się od 1go września.

aus – z                                 Aus dem Nichts. – Znikąd.

bei  – u, przy, koło             Die Feier findet bei mir zu Hause statt. – Przyjęcie odbędzie się u mnie w domu.

mit  – z  kimś, z czymś      Er geht mit dem Hund spazieren. – On idzie z psem na spacer.

nach – po, do, według       Ich hole dich nach der Arbeit ab. – Odbiorę cię po pracy.

seit – od                              Er ist seit Montag nicht da. – Od poniedziałku go nie ma.

von – od, z, o                       Nimm das Geld von mir. – Weź ode mnie pieniądze.

zu – do                                 Ich gehe heute zum Zahnarzt. – Idę dzisiaj do dentysty.

Przyimki z biernikiem i celownikiem

Wechselpräpositionen

Przyimki należące do tej grupy wymagają w zależności od kontekstu zdania użycia celownika lub biernika.

 – biernika Akkusativ używamy, kiedy czasownik wskazuje na zmianę miejsca bądź kierunku. Zaimek pytający w zdaniu brzmi: dokąd? – wohin? 

Ich gehe heute (wohin?) ins Kino.  – Idę dzisiaj (dokąd?) do kina.

Er setzt sich (wohin?) auf das Bett. – On siada (dokąd?) na łóżko.

Das Kind steckt den Stein (wohin?) in die Tasche. – Dziecko chowa kamień (dokąd?) do kieszeni.

– celownika Dativ używamy po przyimku, kiedy czasownik wyraża spoczynek.  Zaimek pytający w zdaniu z celownikiem brzmi: gdzie? – wo? 

Ich bin schon (wo?) im Kino. – Jestem już (gdzie?) w kinie.

Er sitzt (wo?) auf dem Bett. – On siedzi (gdzie?) na łóżku.

Das Kind hat den Stein (wo?) in der Tasche. – Dziecko ma kamień (gdzie?) w kieszeni.

– celownika Dativ używamy po przyimku jeżeli zdanie odpowiada na pytanie kiedy? – wann?

Ich wasche mir die Hände (wann?) vor dem Essen. – Myję ręce (kiedy?) przed jedzeniem.

(Wann?) Am Montag habe ich frei. – (kiedy?) W poniedziałek mam wolne.

Do grupy tych przyimków należą:

an – na, w, przy                 Die Fliege sitzt an der Decke. Mucha siedzi na suficie.
                                             Ich setze mich an den Tisch. – Siadam do stołu.
                                            An meinem Geburtstag fliege ich nach Amerika. – W moje urodziny                         lecę                             do Ameryki.

auf – na                            Ich freue mich auf deinen Besuch.  – Cieszę się z twoich odwiedzin.
                                          Auf dem Boden liegt eine Dose. – Na ziemi leży puszka.

hinter – za                    Das Fahrrad steht hinter dem Haus. – Rower stoi za domem.
                                        Hinter mir steht ein großer Hund. – Za mną stoi duży pies.

in – za, w, do                In zwei Wochen beginnt die Schule. – Za dwa tygodnie zaczyna się szkoła.
                                       Ich bin nicht in der Laune. – Nie jestem w nastroju.
                                       In welchem Land bist du aufgewachsen? – W jakim kraju dorastałeś?

neben – obok              Wer ist die Frau neben dir? – Kim jest ta kobieta koło Ciebie.
                                       Neben der Schule. – Obok szkoły.

über – nad, po, ze        Ich habe mich über beide Ohren verliebt. – Zakochałem się po uszy.
                                        Lach nicht über mich. – Nie śmiej się ze mnie.

unter  – pod                Unter welcher Bedingung? – Pod jakim warunkiem?
                                      Unter uns. – Między nami.

vor – przed                 Ich stelle das Auto vor die Haustür. – Postawię auto przed drzwiami.
                                     Vor dem Essen Hände waschen nicht vergessen. – Przed jedzeniem nie zapominać o myciu rąk.

zwischen – między, pomiędzy            Zwischen den Worten. – Między słowami.
                                         Die Katze liegt zwischen dem Herd und dem Schrank. – Kot leży między kuchenką a szafką.